Met medische fouten worden alle fouten die optreden door een medische behandeling bedoeld, ofwel een ongewenst en vermijdbaar neveneffect van een medische behandeling.
Een medische fout wordt meestal veroorzaakt door een arts, verpleegkundige of paramedisch personeel. Naast de term ‘fout’ moet de term ‘onbedoelde schade’ worden herkend. De definitie van onbedoelde schade is ‘een onbedoelde uitkomst die is ontstaan door het (niet) handelen van een zorgverlener en/of door het zorgsysteem met schade voor de patiënt zodanig ernstig dat er sprake is van tijdelijke of permanente beperking dan wel overlijden van de patiënt’.
Medische fouten zijn gevallen waar onbedoelde schade optrad waarbij dat vermijdbaar was. Onderzoek kan meestal alleen worden gedaan naar het voorkomen van onbedoelde schade. Medische fouten zijn ongewenst omdat ze leiden tot gezondheidsschade en omdat ze de maatschappij geld kosten.
Eén van de belangrijkste thema’s van een van de organisaties van slachtoffers van medische fouten (SIN-NL en IEU-Alliance) is het invoeren van het Vertel en Herstel Wetsvoorstel. Dit houdt in dat artsen en verpleegkundigen slachtoffers en nabestaanden eerlijk en open informeren wanneer er sprake is van een medische fout en bovendien dat artsen direct adequate diagnostiek en herstelbehandeling, voor zover mogelijk, regelen. Het is van groot belang dat artsen en verpleegkundigen in geval van overlijden de nabestaanden eerlijk informeren. Dit komt de verwerking van een onverwacht tragisch verlies ten goede. Bovendien kunnen artsen bij eerlijkheid hun fouten onderzoeken en ervan leren, zodat preventie van medische fouten mogelijk is. Het Vertel en Herstel Wetsvoorstel is volledig gebaseerd op het Harvard Consensus Rapport (2006): When things go wrong, responding to adverse events. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Orde van Medisch Specialisten en de Vereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland hadden toegezegd om voor 15 maart 2008 een plan van verbetering van nazorg aan de huidige en toekomstige slachtoffers van medische fouten publiceren. Zij hadden aangegeven dat het Vertel en Herstel Wetsvoorstel hierbij als leidraad zou dienen.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de Orde van Medisch Specialisten (OMS) en de Vereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (VenVN) hebben op 10 maart 2008 besloten om het verschaffen van eerlijke informatie en herstelbehandeling aan slachtoffers/nabestaanden van medische fouten op te nemen in de NTA 2008-2009. Deze zal eind 2008 gereed zijn. Informatie en herstelbehandeling worden opgenomen binnen het landelijke veiligheidsprogramma ‘Voorkom schade, werk veilig’ in ziekenhuizen. Op 23 april 2008 is een invitational conferentie georganiseerd.
Nico Oudendijk, plv. Inspecteur-Generaal van de Inspectie Gezondheidszorg heeft het wetsvoorstel Vertel en Herstel op 19 december 2007 ondertekend.
Op basis van de Wet Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WGBO) zijn artsen verplicht patiënten te informeren indien er sprake is van een medische fout en verplicht om direct adequate vervolgdiagnostiek en herstelbehandeling te regelen ter beperking van de schade, indien mogelijk.
Op basis van de Kwaliteitswet zijn artsen en ziekenhuizen verplicht ernstige medische fouten, leidend tot invaliditeit of overlijden te melden aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Het melden van fouten is belangrijk, al was het alleen maar om de fouten te kunnen onderzoeken en er lering uit te trekken voor de toekomst. Bovendien dienen slachtoffers van medische fouten eerlijk bejegend te worden en herstelbehandeling te krijgen. Alle ziekenhuizen hebben speciale protocollen en commissies voor het melden van fouten.
Per 1 januari 2008 is het project “Veilig Incident Melden” in ziekenhuizen ingevoerd. Hierbij kunnen ziekenhuismedewerkers medische fouten anoniem melden, teneinde de meldingsbereidheid te vergroten.
[/mkd_call_to_action]